Firmalar - Serbia

Genel Bilgiler

Temel Sosyal Göstergeler

Temel Ekonomik Göstergeler

Kaynak: IMF-Ekim 2019, a: gerçekleşen, b: tahmini

Coğrafi Konum

Ülkenin Kuzeyinde Macaristan, batısında Hırvatistan ve Bosna Hersek, güneyinde Makedonya ve Kosova, doğusunda Romanya ve Bulgaristan bulunur. Karadağ’ın ayrılmasından sonra Sırbistan’ın deniz çıkış noktası kalmamıştır.

Ülkedeki coğrafi özellikler bölgeden bölgeye farklılıklar göstermektedir. Ülkenin kuzeybatısında Voyvodina’yı kapsayan bölgede verimli ovalar, Sumadiya’da alçak tepeler, ülkenin doğusu, ortası ve batısında ise yüksek dağlık bölgeler göze çarpmaktadır.

Ülke ormanlık alanlar bakımından zengindir. Ormanlar ülke topraklarının yaklaşık 28.580 km2’sini kaplamaktadır.

Sırbistan’da akarsuların toplam uzunlukları 3.180 km’dir. Ülkenin en önemli akarsularından biri olan Tuna nehri 589 km uzunluğa sahiptir.

İklim ülkenin ortalarında ve batısında kıtasaldır. İç bölgelerde yaz aylarında sıcaklık 30 dereceyi aşarak kuraklığa neden olabilmektedir.
 

Siyasi ve İdari Yapı

1945 yılında kurulan ve altı Cumhuriyet (Bosna-Hersek, Hırvatistan, Karadağ, Makedonya, Slovenya ve Sırbistan Sosyalist Cumhuriyetleri) ile iki özerk bölgeden (Kosova ve Voyvodina) oluşan Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nin dağılma sürecine girmesi sonucu 27 Nisan 1992 tarihinde kabul edilen anayasa uyarınca Sırbistan ve Karadağ'dan oluşan yeni Yugoslavya Federal Cumhuriyeti kurulmuştur.

Sırbistan ve Karadağ’ın ilişkilerinin yeniden tanımlanması çerçevesinde 2002’de imzalanan Belgrad Anlaşması’nın ardından 4 Şubat 2003 tarihinde Anayasal Şart resmen kabul edilmiş, ülkenin adı Sırbistan ve Karadağ Devlet Birliği olmuştur.

Sırbistan ve Karadağ Devlet Birliği’nin bir parçası olan Karadağ, 21 Mayıs 2006 tarihinde düzenlenen referandumun ardından, 3 Haziran 2006 tarihinde bağımsızlığını ilan etmiştir. Sırbistan Parlamentosu ise 5 Haziran 2006 tarihinde aldığı bir kararla, Sırbistan Cumhuriyeti’nin, Sırbistan ve Karadağ Devlet Birliği’nin “ardıl devleti” olduğunu ilan etmiştir.

Kosova’nın nihai statüsü konusunda Sırbistan ve Kosova makamları arasında iki yıl süreyle sürdürülen müzakerelerden bir sonuç alınmaması üzerine Kosova 17 Şubat 2008 tarihinde bağımsızlık ilan etmiştir. Sırbistan ise, Kosova’nın tek taraflı bağımsızlık ilanını Sırbistan Anayasası, BM Şartı ve 1244 sayılı BMGK kararına aykırı olduğunu ifadeyle, müzakerelerin sürdürülmesi gerektiğini savunmaya devam etmiştir.

Sırbistan tek meclisli sisteme göre yönetilmektir. Meclisin 250 üyesi 4 yılda bir yapılan seçimlerle belirlenmektedir. Son genel seçimler 2016 yılında, son Cumhurbaşkanlığı seçimi ise 2017 yılında yapılmıştır.

Nüfus ve İşgücü Yapısı

Sırbistan’ın nüfusu hızlı bir şekilde azalmakta, orta ve uzun vadede de bu durumun devam etmesi beklenmektedir. Ülkede doğum artış oranının negatif olması nüfusu olumsuz etkilemekte, nüfusun yaşlanması ile birlikte sosyal güvenlik sistemi üzerindeki baskı giderek artmaktadır.

2018 yılı tahminlerine göre Sırbistan’ın nüfusu, 7 milyondur. Nüfusun  % 14,5’i 0-14 yaş, % 67’si 15-64 yaş arasında, % 18,5’i ise 65 yaş üstündedir. Nüfusun yarısından fazlası (% 56) büyük şehirlerde yaşamakta olup, okuryazarlık oranı % 98’dir.

Ülkede etnik Sırplar, nüfusun % 88,1’i ile çoğunluğu oluşturmaktadır. İkinci büyük etnik grup % 3,4’lük oran ile ülkenin kuzey bölümünde yoğunlaşan Macarlardır. Nüfusun % 2‘lik kısmını oluşturan Boşnaklar ise, Karadağ sınırındaki Sandzak bölgesinde yaşamaktadır. Sırbistan nüfusunun % 1,4’ünü ise Romanlar oluşturmaktadır.

Sırbistan yüksek işsizlik oranına sahip ülke durumundadır. 2009 yılından beri sürekli yükselme gösteren Ülkedeki işsiz sayısının toplam işgücüne oranı, 2018 yılında %13,1 olup dünyada işsizliğin yüksek olduğu ülkeler arasında 27. sıradadır (Dünya Bankası-2018). 15-24 yaş arasında işsizlik % 51 olup, ülke bu oranla dünya sıralamasında 7. sırada yer almaktadır. İşsizlik, kadın nüfus için de en büyük problemlerden biri olmaya devam etmektedir.

Ülkede 2018 yılı tahmini rakamlarına göre 3 milyon civarında işgücü bulunmaktadır. İşgücünün % 17,8’i tarım, % 25,6’sı sanayi, % 56,6’sı hizmetler sektöründe çalışmaktadır. Yoksulluk sınırı altında yaşayanların nüfusa oranı ise % 9 civarındadır.

Sırbistan’da yatırımların tam anlamıyla yapılamaması, yeni iş olanaklarını yaratmayı ve işsizliği azaltmayı engellemektedir. Bu nedenle Sırbistan Hükümeti, özellikle yabancı yatırımcının ülkeye gelmesi konusunda çağrılar yapmakta, başta elektronik, bilgi teknolojisi ve otomotiv sektörleri olmak üzere yabancı yatırım çekmeyi hedeflemektedir.

Doğal Kaynaklar ve Çevre

Sırbistan doğal enerji kaynakları bakımından zengin bir ülke değildir. Ülke ihtiyacının ancak % 25’i yerel kaynaklardan sağlanmaktadır. Ülkenin kömür rezervlerinin gelecek 50 yılda, petrol ve gaz rezervlerinin ise 20 yıl içerisinde tükeneceği ifade edilmektedir. Hidroelektrik üretimi önemli bir enerji kaynağı olup, gelecek yıllarda daha da artırılması hedeflenmektedir. 

Madenler Sırbistan endüstrisi ve ekonomisinin temel taşını oluşturmaktadır. Ülkede petrol, doğalgaz, kömür, demir, bakır, çinko, antimon, krom, altın, gümüş, magnezyum, pirit, kireç, mermer ve tuz çıkarılmaktadır.

Dahil Olduğu Uluslararası Anlaşmalar

Sırbistan, Bağımsız Devletler Topluluğu dışında Rusya Federasyonu ile Serbest Ticaret Anlaşması imzalayan tek ülkedir.

Avrupa Birliği’ne üye olmayan Merkezi ve Güneydoğu Avrupa ülkelerinin oluşturduğu Orta Avrupa Serbest Ticaret Anlaşması’na (CEFTA) taraf olan ülkelerden biri de Sırbistan’dır.(Arnavutluk, Bosna-Hersek, Makedonya, Moldova, Karadağ ve Kosova).

Sırbistan, Aralık 2009 tarihinde EFTA ülkeleri ile de bir Serbest Ticaret Anlaşması imzalamıştır. 

Avrupa Birliği 2003 yılındaki Selanik Zirvesinde, Sırbistan’ı potansiyel aday ülke olarak ilan etmiş, 2012 Mart ayında da aday ülke statüsü vermiştir.

Ayrıca Sırbistan’ın, Türkiye, Kazakistan ve Beyaz Rusya ile Serbest Ticaret Anlaşmaları, ABD ile de Tercihli Ticaret Anlaşması bulunmaktadır.

Sırbistan'ın üyesi olduğu bazı uluslararası kuruluşlar: BSEC, EBRD, FAO, G-9, IBRD, ILO, IMF, SECI, UN, WHO, WTO (gözlemci)