Dış Ticaret
DIŞ TİCARET
Mali dış ticaret hacmi oldukça düşük olan ve 2013 yılına kadar önemli dış ticaret açığı veren tipik bir Afrika ülkesi görünümünde iken bu yıldan sonra dış ticareti fazla vermeye başlamıştır.. Uluslararası Ticaret Merkezinin verilerine göre Mali’nin ihracat rakamları 2015 ve 2016 yılları için tamamlanmamış olup, eksik olarak yayınlanmıştır 2012 yılına kadar genel olarak artış gösteren Malinin ihracatı 2016 yılı geçici verilerine göre 2,8 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Mali’nin ithalatı ise 2016 yılı geçici verilerine göre 3,2 milyar dolardır. 2010 yılında 2,7 milyar dolar açık veren dış ticareti 2015 yılında 541 milyon dolar fazlalık, 2016 yılı eksik ve geçici verileri göre 315 milyon dolar açık vermiştir.
Mali’nin Dış Ticaret Göstergeleri*
|
|
2005 |
2010 |
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
İHRACAT |
1.075.107 |
1.996.261 |
3.017.538 |
3,270,811 |
3,599,115 |
2,847,594 |
|
İTHALAT |
1.543.599 |
4.703.503 |
2.978.901 |
3,136,331 |
3,057,980 |
3,162,773 |
|
HACİM |
2.618.706 |
6.699.764 |
5.996.439 |
6,407,142 |
6,657,095 |
6,010,367 |
|
DENGE |
-468.492 |
-2.707.242 |
38.637 |
134,480 |
541,135 |
-315,179 |
Kaynak ITC Trade Map
*Mali’nin dış ticaret verileri diğer ülkelerin ihracat-ithalat verilerinden elde edilen yansıma verilerdir.** Mali’nin 2015 yılı ihracat verileri önemsiz düzeyde ihracatının olduğu 4-5 ülkeye olan rakamları, 2016 yılı ise 13-14 ülkeyi içermemektedir.
2015 yılı ithalat verileri ise Andorra ve Kenya’yı, 2016 yılı ithalat verileri ise önemli miktarda ithalatının bulunduğu Fildişi Sahilleri ve Gine dahil 14 ülkeden olan ithalatları içermemektedir.
Mali’nin ihracatında başlıca ürünler başta altın olmak üzere pamuk, yağlı tohumlar ve gübredir. Bu dört ürün Mali’nin toplam ihracatının yaklaşık %90’ını oluşturmaktadır. Tek başına altın ihracatı toplam ihracatın yaklaşık % 82’sidir. 2016 yılı verilerine göre Mali’den 4’lü bazda yaklaşık 400 kalem ürünün ihracatı gerçekleştirilmiştir.
Mali’nin Ürünler İtibariyle İhracatı (1000$)*
*Mali’nin dış ticaret verileri diğer ülkelerin ihracat-ithalat verilerinden elde edilen yansıma verilerdir.** Mali’nin 2015 yılı ihracat verileri önemsiz düzeyde ihracatının olduğu 4-5 ülkeye olan rakamları, 2016 yılı ise 13-14 ülkeyi içermemektedir.
|
GTİP |
ÜRÜNLER |
2014 |
2015 |
2016 |
|
|
|
|
|
|
|
|
TOPLAM |
3,270,581 |
3,595,822 |
2,847,594 |
|
'7108 |
Altın (platin kaplamalı altın dahil) (işlenmemiş veya yarı işlenmiş ya da pudra halinde) |
2,684,988 |
3,075,604 |
2.042.908 |
|
'5201 |
Pamuk (karde edilmemiş veya penyelenmemiş) |
385,233 |
286,908 |
263,478 |
|
'1207 |
Diğer yağlı tohumlar ve meyveler |
55,402 |
74,919 |
86,915 |
|
'3105 |
Azot, fosfor ve potasyumun ikisini veya üçünü içeren mineral veya kimyasal gübreler |
32,144 |
38,339 |
72,162 |
|
'8704 |
Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar |
727 |
1,655 |
18,657 |
|
'8431 |
Özellikle 84.25 ila 84.30 pozisyonlarındaki makina ve cihazlar ile birlikte kullanılmaya elverişli aksam ve parçalar |
6,650 |
4,477 |
17,003 |
|
'0804 |
Hurma, incir, ananas, avokado ve guava armudu, mango ve mangost (taze/kurutulmuş) |
9,016 |
13,007 |
16,397 |
|
'3102 |
Azotlu mineral veya kimyasal gübreler |
3,261 |
2,372 |
13,378 |
|
'1301 |
Lak, tabii sakızlar, reçineler ve sakız reçineler ve yağ reçineler (pelesenkler gibi) |
4,465 |
5,670 |
10,147 |
|
'8429 |
Buldozerler, greyderler, toprak tesviye makinaları, skreyperler, mekanik küreyiciler, ekskavatörler, yol silindirleri vb |
595 |
2,378 |
8,845 |
|
'4403 |
Yuvarlak ağaçlar |
1,826 |
5,432 |
4,739 |
|
'2008 |
Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen meyve ve yenilen diğer bitki parçalarının konserveleri |
2,521 |
4,056 |
3,872 |
|
'4106 |
Diğer hayvanların dabaklanmış veya crust (ara kurutmalı) post ve derileri |
7,164 |
5,185 |
3,257 |
|
'4105 |
Koyun ve kuzuların dabaklanmış veya crust (ara kurutmalı) derileri |
8,549 |
7,646 |
2,787 |
|
'9029 |
Devir, üretim sayaçları, taksimetreler, milometreler, pedometreler,vb.; hız göstergeleri ve takometreler; stroboskoplar |
3 |
2,281 |
2,641 |
|
'2007 |
Reçel, jöle, marmelat, meyve püresi ve pastları (pişirilerek hazırlanmış) |
2,093 |
1,971 |
2,356 |
Kaynak ITC Trade Map
Mali’nin ithalatında en önemli yer tutan ürünler ise başta petrol olmak üzere çimento, tedavide kullanılan ilaçlar, pamuklu mensucat, gübre, hava taşıtları, telefon cihazları, pirinç, otomobiller ve motosikletlerdir.
Mali’nin Ürünler İtibariyle İthalatı (1000$)*
*Mali’nin dış ticaret verileri diğer ülkelerin ihracat-ithalat verilerinden elde edilen yansıma verilerdir 2015 yılı ithalat verileri Andorra ve Kenya’yı, 2016 yılı ithalat verileri ise önemli miktarda ithalatının bulunduğu Fildişi Sahilleri ve Gine dahil 14 ülkeden olan ithalatları içermemektedir
|
GTİP |
ÜRÜN ADI |
2014 |
2015 |
2016 |
|
|
|
|
|
|
|
|
TOPLAM |
3,136,933 |
3,057,132 |
3,162,773 |
|
'2710 |
Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar |
372,005 |
327,970 |
814,878 |
|
'2523 |
Çimento |
132,493 |
142,145 |
200,938 |
|
'3004 |
Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) |
151,061 |
122,745 |
169,860 |
|
'5208 |
Pamuklu mensucat (ağırlık itibariyle % 85 veya daha fazla pamuk içerenler)(m2. ağırlığı 200 gr. ı geçmeyenler) |
165,477 |
119,622 |
126,624 |
|
'3102 |
Azotlu mineral veya kimyasal gübreler |
9,597 |
3,659 |
93,344 |
|
'8802 |
Helikopterler, uçaklar vb; uzay araçları (uydular dahil), uzay araçlarını fırlatıcı araçlar ve yörünge-altı araçları |
668 |
43 |
93,175 |
|
'8517 |
Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar |
99,376 |
108,189 |
91,464 |
|
'1006 |
Pirinç |
36,515 |
39,036 |
86,675 |
|
'3105 |
Azot, fosfor ve potasyumun ikisini veya üçünü içeren mineral veya kimyasal gübreler |
35,729 |
10,660 |
83,993 |
|
'8703 |
Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (yarış rabaları dahil) |
41,674 |
35,190 |
79,678 |
|
'8711 |
Motosikletler (mopedler dahil) ve bir yardımcı motoru bulunan tekerlekli taşıtlar (sepetli olsun olmasın); sepetler |
62,582 |
52,971 |
73,098 |
|
'8701 |
Traktörler |
39,763 |
46,784 |
64,168 |
|
'8429 |
Buldozerler, greyderler, toprak tesviye makinaları, skreyperler, mekanik küreyiciler, ekskavatörler, yol silindirleri vb |
22,024 |
24,299 |
62,685 |
|
'2402 |
Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar, sigarillolar ve sigaralar |
18,710 |
17,250 |
55,406 |
|
'9406 |
Prefabrik yapılar |
13,008 |
26,654 |
54,208 |
|
'8704 |
Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar |
47,691 |
65,913 |
51,211 |
|
'1001 |
Buğday ve mahlut |
44,596 |
56,987 |
50,095 |
|
'1901 |
Malt hülasası; un, nişasta ve malt esaslı müstahzarlar |
66,871 |
47,850 |
48,663 |
|
'1701 |
Şeker |
13,160 |
878 |
48,617 |
|
'8431 |
Özellikle 84.25 ila 84.30 pozisyonlarındaki makina ve cihazlar ile birlikte kullanılmaya elverişli aksam ve parçalar |
35,563 |
39,356 |
47,294 |
|
'4011 |
Kauçuktan yeni dış lastikler |
17,329 |
20,303 |
43,637 |
|
'2104 |
Çorba, et suyu ve karışım halindeki homojenize gıda müstahzarları |
51,935 |
55,892 |
43,139 |
|
'3002 |
İnsan kanı, hayvan kanı, serum, aşı, toksin vb. Ürünler |
24,082 |
36,401 |
42,416 |
|
'3808 |
Haşarat öldürücü, dezenfekte edici, zararlıları yok edici,sürgünleri önleyici, bitkilerin büyümesini düzenleyici ürünler |
26,288 |
19,225 |
39,569 |
|
'8474 |
Toprak, taş, metal cevheri vb. ayıklama, eleme, tasnif, ayırma, yıkama, kırma, öğütme, yoğurma, kalıplama vb. Makinaları |
21,520 |
26,808 |
38,703 |
|
'9999 |
Tarifede belirtilmeyen diğer ürünler |
30,351 |
24,347 |
36,560 |
|
'3923 |
Plastiklerden eşya taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus malzeme, tıpa, kapak, kapsül ve diğer kapama malzemeleri |
46,803 |
47,385 |
33,997 |
Kaynak ITC Trade Map
Mali pazarında tarımsal gübreler, hibrid tohumlar, hububat öğütme değirmenleri, traktörler, mısır hasat makineleri, veterinerlik ürünleri, tıbbi ekipmanlar, eczacılık ürünleri, çırçır makineleri, tekstil makineleri ve yedek parçaları, başta altın olmak üzere maden çıkarma ve işleme makine ve ekipmanları, dizel motorlar, dağıtım ekipmanları, yeni ve kullanılmış giyisiler, bilgisayarlar, işlenmiş gıdalar, telefonlar ve diğer haberleşme ekipmanları, binek otomobilleri, motosikletler, elektrikli ve elektronik ürünler, sulama sistemleri ve pompalarda pazar potansiyelinin olduğu düşünülmektedir.
Mali’nin ihracatında en önemli ülke BAE’dir. 2015 yılında BAE’ye 2,5 milyar doların üzerinde ihracatın gerçekleştiği görülmektedir. Mali altın ihracatının önemli bir kısmını BAE’ye yapmaktadır. BAE’den sonra İsviçre 2. en önemli pazardır. Ülkemiz Mali’nin toplam ihracatında %1’in altında bir paya sahip olup 10. sırada yer almaktadır.
Mali’nin Ülkeler İtibariyle İhracatı (1000$)
|
ÜLKELER |
2014 |
2015 |
2016 |
|
|
|
|
|
|
TOPLAM |
3,270,811 |
3,599,115 |
2,613,059 |
|
B.A.E. |
2,374,714 |
2,508,296 |
1,527,147 |
|
İsviçre |
283,004 |
486,392 |
556,750 |
|
Hindistan |
73,034 |
154,823 |
176,791 |
|
Çin |
95,651 |
92,989 |
98,701 |
|
Burkina Faso |
33,749 |
42,578 |
70,223 |
|
Tayland |
42,198 |
45,067 |
31,274 |
|
Endonezya |
56,607 |
43,755 |
26,753 |
|
Beyaz Rusya |
0 |
2 |
24,548 |
|
Fransa |
12,751 |
12,361 |
11,936 |
|
Türkiye |
9,587 |
2,259 |
9,128 |
|
Hollanda |
5,845 |
9,876 |
7,906 |
|
Senegal |
1,482 |
1,853 |
7,120 |
|
İtalya |
14,377 |
10,803 |
6,843 |
|
Portekiz |
1,799 |
6,607 |
5,718 |
|
Almanya |
4,765 |
3,620 |
5,120 |
|
Gana |
? |
? |
4,997 |
|
ABD |
4,878 |
4,677 |
4,484 |
|
Fas |
1,991 |
1,530 |
4,008 |
|
Moritanya |
727 |
6,466 |
3,426 |
|
Avustralya |
20,348 |
4,182 |
3,190 |
|
Tayvan |
3,517 |
5,544 |
2,656 |
|
İspanya |
3,319 |
1,540 |
2,440 |
|
Lübnan |
2,051 |
10,737 |
1,977 |
|
Meksika |
133 |
1,624 |
1,697 |
|
Hong Kong |
2,470 |
713 |
1,652 |
|
Polonya |
3,659 |
809 |
1,578 |
|
G. Afrika Cum. |
1,745 |
131 |
1,228 |
|
Singapore |
767 |
222 |
1118 |
Kaynak ITC Trade Map
Fildişi Sahili, Senegal, Fransa, Çin ve Almanya Mali’nin ithalat gerçekleştirdiği en önemli ülkelerdir. 2016 yılında Fildişi sahillerinden olan ithalat rakamları açıklanmamıştır. Ülkemiz Mali’nin ithalat gerçekleştirdiği ülkeler arasında 15. sırada yer almakta ve %2’lik bir paya sahip bulunmaktadır.
Mali’nin Ülkeler İtibariyle İthalatı (1000$)
|
ÜLKELER |
2014 |
2015 |
2016 |
|
|
|
|
|
|
TOPLAM |
3,136,331 |
3,057,980 |
3,199,388 |
|
Fildişi Sahilleri |
368.824 |
487.573 |
? |
|
Senegal |
469,989 |
443,151 |
461,336 |
|
Fransa |
464,113 |
372,107 |
406,517 |
|
Çin |
297,069 |
270,428 |
366,646 |
|
Gana |
|
|
299,600 |
|
Almanya |
136,868 |
133,558 |
151,073 |
|
Belçika |
91,618 |
103,412 |
147,009 |
|
Hollanda |
82,577 |
84,570 |
103,690 |
|
Hindistan |
131,578 |
105,516 |
102,939 |
|
İspanya |
53,910 |
47,714 |
101,756 |
|
İtalya |
71,098 |
86,174 |
90,582 |
|
Avusturya |
67,621 |
70,647 |
88,761 |
|
Fas |
64,077 |
79,079 |
82,431 |
|
ABD |
38,462 |
72,426 |
73,062 |
|
Türkiye |
33,548 |
30,383 |
64,705 |
|
G. Afrika Cum. |
65,313 |
59,231 |
63,955 |
|
Nijer |
7,053 |
23,052 |
52,227 |
|
Togo |
31,708 |
36,635 |
51,996 |
|
Brezilya |
5,795 |
7,978 |
48,144 |
|
B.A.E. |
60,401 |
22,676 |
29,515 |
|
Hong Kong |
45,587 |
64,128 |
28,422 |
|
Birleşik Krallık |
24,421 |
36,928 |
27,974 |
|
İrlanda |
36,045 |
26,042 |
27,426 |
|
Çek Cum. |
54,322 |
27,951 |
25,300 |
|
G. Kore |
13,336 |
12,694 |
21,886 |
|
Burkina Faso |
140,722 |
44,261 |
21,712 |
|
Kanada |
11,058 |
16,130 |
21,654 |
|
Beyaz Rusya |
5,437 |
8,353 |
21,210 |
|
Mısır |
6,230 |
12,665 |
18,683 |
|
Rusya Federasyonu |
6,491 |
6,202 |
17,125 |
|
G. Afrika Cum. |
7,402 |
8,211 |
16,564 |
Kaynak ITC Trade Map
