Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
KATAR’IN DIŞ TİCARET POLİTİKASI VE VERGİLER
Dış Ticaret ve Gümrük Mevzuatı
Katar’ın Körfez İşbirliği Konseyi Gümrük Birliği’nin (KİKGB) 1 Ocak 2003 tarihinde yürürlüğe girmesi, Katar’ın gümrük mevzuatının önemli ölçüde basitleşmesini sağlamıştır. Buna rağmen, uygulamada zaman zaman bürokrasiden kaynaklanan sorunlar, gümrük işlemlerinin uzamasına neden olmaktadır.
KİKGB çerçevesinde üye ülkeler, ortak gümrük mevzuatı ve tarifesi uygulamaktadırlar. Bu çerçevede, KİKGB’e giren ürünler, Gümrük Birliği Alanına giriş yaptıkları ilk noktada (single point of entry) gümrük işlemine tabi tutulmaktadır.
Pek çok ürünün ithalatının yapılabilmesi için ithalatçı lisansı gerekmekte olup, bu lisans sadece Katar vatandaşlarına verilebilmektedir. Ülkede sadece yetkilendirilmiş yerel acentaların ithalat yapabilmelerine izin verilmektedir. Bununla birlikte, yerel acentanın yedek parça ve satış sonrası hizmet yükümlülüklerini yerine getirememesi durumunda yerel acenta kullanılması zorunluluğundan vazgeçilebilmektedir. İthalat lisansı, yalnızca Katar Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı’na tescilli Katarlı ithalatçılara verilmektedir.
KİKGB çerçevesinde, KİK üyesi ülke menşeli mallar gümrük vergisinden muaftır. Diğer taraftan, Büyük Arap Serbest Ticaret Alanı (GAFTA) içerisinde yer alan Katar, GAFTA doğrultusunda GAFTA’ya üye Arap ülkeleri orjinli mallara gümrük vergisini kaldırmıştır.
Gümrük Vergileri
Katar’ın KİK üyeliği çerçevesinde üçüncü ülkelere uygulanan gümrük vergisi oranı pek çok ürün için CIF fiyatının % 5’i olarak belirlenmiştir. Mal fiyatının FOB olduğu hallerde CIF fiyat, FOB fiyatın %15 fazlası olarak belirlenir.
Bununla birlikte, bazı temel gıda maddelerinin (buğday, pirinç, mısır, un, çay ve kahve, şeker, baharatlar, yem bitkileri, süt tozu, canlı hayvanlar, taze sebze ve meyveler, deniz ürünleri) ithalatında gümrük vergisi oranı %0’dır. Diğer taraftan tütün, tütün mamulleri ve alkollü içkiler için gümrük vergisi oranı %100’dür.
Aşağıda belirtilen ürünlerin ithalatında farklı gümrük vergisi oranları uygulanmaktadır;
Çimento %20 (Halihazırda %0 olarak uygulanmaktadır)
Çelik (10 mm ve üzeri) %20 (Halihazırda %0 olarak uygulanmaktadır)
Çelik levhalar %20
Üre %30
Müzik aletleri ve sanat eserleri %15
Avrupa Komisyonu’nun http://mkaccdb.eu.int adresinden ulaşılabilecek olan Market Access Database, Katar ve pek çok ülkenin uyguladığı gümrük tarifeleri hakkında bilgi vermektedir.
Katar Hükümeti ve devlet şirketlerine ait her çeşit eşya ile diplomatik temsilciliklerin ithal ettikleri eşyalar, hayır amaçlı kullanılacak eşyalar, kişisel eşyalar, kullanılmış ev eşyaları, yolcu beraberi eşya ve hediyeler gümrük vergisinden muaftır.
Qatar Industrial Development Bank (Katar Sınai Kalkınma Bankası) tarafından finanse edilen projeler ile ülkede yapılan kapsamlı endüstriyel yatırımlar kapsamında ithal edilecek ekipman ve makineler de gümrük vergisinden muaftır.
İthalat Yasakları
Katar’a alkollü içkiler, silah ve mühimmat, ilaçlar ve patlayıcı maddelerin ithalatı izne tabidir. Domuz ve domuz ürünleri, pornografik materyaller ve uyuşturucu maddelerin ithalatı yasaktır. Tüm yazılı ve görsel medya malzemeleri sansüre tabidir.
Katar, Arap Birliği’nin İsrail boykot uygulamasına katılmakta olup, ülkeye İsrail mallarının ithalatına izin verilmemektedir.
Geçici İthalat
Ülkede sürdürülen projeler kapsamında kullanılacak olan ağır iş makineleri ve ekipman, yarı mamul maddeler, fuar ve sergilere katılım amaçlı getirilen eşyalar, tamir veya bakım için getirilen makine ve ekipman, yük taşıma amaçlı konteynerler ve ticari numunelerin geçici ithalatı, ithalatı yapılacak eşya için ödenmesi gereken gümrük vergisi kadar teminatın banka teminat mektubu veya nakden yatırılması halinde mümkündür. Geçici ithalat Gümrük İdaresinin ön onayına tabidir. Geçici ithalat izni 6 aylık süre için verilir ve 6 ay daha uzatılabilir.
Katar’a İhracatta Gerekli Belgeler
Katar’a ihracatta gümrük işlemlerini gerçekleştirmek için aranan belgeler menşe şehadetnamesi, fatura, yükleme listesi ve üreticinin İsrail boykot beyannamesidir. Ayrıca hayvansal ürünlerin ihracatında, sağlık sertifikası, “helal sertifikası” ile bitkisel ürünlerde bitki sağlık sertifikası bulunmalıdır.
Faturada mutlaka malın üreticisinin adı, açık adresi olmalı ve kaşesi bulunmalıdır.
Diğer taraftan, satış amaçlı olmayan “numune”ler, ayrı bir fatura ile sevk edilmeli ve faturanın üzerinde mutlaka “not for resale” ibaresi ile fiyat (“value for customs purposes”) bulunmalıdır. Diğer taraftan yükleme listesinde paketlerin sayısı ve ağırlığı yer almalıdır. İhracat ve ithalatta en fazla kullanılan ödeme şekli akreditifli ödemedir.
Standartlar
KİK Gümrük Birliği çerçevesinde, KİK’e üye 6 ülke ortak standartlar oluşturma konusundaki çalışmalarına devam etmektedir. Bununla birlikte, mevcut durum itibariyle her üye ülke kendi standartlarını uygulamaya devam etmektedir. KİK’e üye ülkelerin uygulamaya başladıkları kontroller ile ilgili olarak Dünya Ticaret Örgütü üyelerine gerekli bildirmeyi yapmamaları sorunlara neden olabilmektedir.
Standardları geliştirme ve uygunluk denetimini yapma görevi, Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı gözetiminde bağımsız faaliyet gösteren Qatar General Organization for Standards and Metrology’ye (QGOSM) verilmiştir. Bununla birlikte, Ulusal Sağlık İdaresi, Enerji ve Sanayi Bakanlığı ve Belediye İşleri ve Tarım Bakanlığı, yetki alanlarına giren konularda sözkonusu kuruluşa görüş ve önerilerini iletmektedir.
QGOSM laboratuarları halihazırda gıda ve inşaat malzemelerini test etmekte ve ölçüm aletlerinin kalibrasyonunu gerçekleştirmektedir. Önümüzdeki döneme ilişkin planlar arasında, sözkonusu laboratuarların elektrik ekipmanı ve oyuncakların da test edilmesine imkan sağlayacak şekilde geliştirilmesi yer almaktadır. Katar ürün sertifikalandırma işlemlerini ISO standartları çerçevesinde üreticinin uygunluk sertifikası, bildirimi veya ihraç ülkesindeki akredite edilmiş laboratuarların raporlarına göre gerçekleştirmektedir.
GCC Standards Committee (KİK Standartlar Komitesi) ise 2010 yılına kadar tüm KİK üyelerince uygulanacak olan uygunluk değerlendirmesini (conformity assessment) hazırlamaktadır.
TSE tarafından, Doha Ticaret Müşavirliğimiz koordinasyonu ve desteği ile Katar İçişleri Bakanlığı Sivil Savunma Genel Müdürlüğü’ne (Civil Defence), söz konusu kurumun denetimine tabi yapı malzemelerinin (termal yalıtım malzemeleri, yangına dayanıklı elektrik kabloları, yangın kapıları, yangın söndürücüler vb.) Katar’a ihracatını yapan firmalarımızdan gelen talepler doğrultusunda TSE’nin onaylı laboratuvar olarak kabul edilmesine yönelik başvuru sonucu, TSE ilgili Katar otoritesi tarafından test ve belgelendirme kuruluşu olarak yetkilendirilmişdir.
Ağustos 2017 tarihi itibariyle, Katar otoritesi yetkilileri, mevcut durumda, Civil Defence kapsamına giren ürünlerde TSE laboratuvarlarının hemen hemen tüm kapsamlarda, ürün belgelendirme alanında ise binalarda termal yalıtım malzemeleri konusunda yetkilendirilmiş olduğunu ifade etmişlerdir.
