Dış Ticaret
DIŞ TİCARET
Genel Durum
Kısıtlı sanayi altyapısı ve hammadde kıtlığı nedeniyle Ürdün, dış ticaretinde geçmişten bugüne kronik açıklar vermiş bir ülkedir. Hızlı nüfus artışı ile beraber, petrolde ve gıda maddelerinde dışa bağımlılık durumu daha da artmıştır. 1980 yılından itibaren ithalatın ihracatla dengelenmesine çalışılmış; özellikle medikal, sağlık ve tekstil gibi sektörlerde gelişim desteklenmiştir.
İthalat, ihracata göre yüksek seyretmekte olup; hükümetin hedeflediğinin ötesinde artmaya devam etmektedir.
Ülkenin Dış Ticareti
Dış Ticaret Göstergeleri (Milyon Dolar)
| Yıl | İhracat | İthalat | Denge | Hacim |
| 2004 | 3.891 | 8.143 | -4.252 | 12.034 |
| 2005 | 4.278 | 10.454 | -6.175 | 14.733 |
| 2006 | 5.166 | 11.446 | -6.280 | 16.613 |
| 2007 | 5.700 | 13.531 | -7.831 | 19.231 |
| 2008 | 7.781 | 16.871 | -9.089 | 24.653 |
| 2009 | 6.365 | 14.075 | -7.709 | 20.441 |
| 2010 | 7.023 | 15.214 | -8.131 | 22.297 |
| 2011 | 7.963 | 18.301 | -10.337 | 26.264 |
| 2012 | 7.877 | 20.691 | -12.814 | 28.568 |
| 2013 | 7.919 | 21.549 | -13.630 | 29.468 |
| 2014 | 8.385 | 22.740 | -14.355 | 31.125 |
| 2015 | 7.833 | 20.475 | -12.642 | 28.308 |
| 2016 | 7.509 | 19.207 | -11.698 | 26.716 |
| 2017 | 7.469 | 20.407 | -12.938 | 27.876 |
| 2018 | 7.753 | 20.319 | -12.566 | 28.072 |
Kaynak: ITC TradeMap
İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (1.000 Dolar)
| GTİP | Ürün Adı | 2016 | 2017 | 2018 |
| '6114 | Diğer giyim eşyası (örme) | 1.171.869 | 1.348.608 | 1.502.172 |
| '3104 | Potaslı mineral veya kimyasal gübreler | 433.674 | 472.600 | 543.342 |
| '3004 | Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) | 468.278 | 422.590 | 436.945 |
| '2510 | Tabii kalsiyum fosfatlar, tabii aluminyum kalsiyum fosfat ve fosfatlı tebeşir | 434.395 | 375.733 | 365.402 |
| '3102 | Azotlu mineral veya kimyasal gübreler | 126.001 | 118.546 | 234.917 |
| '3003 | Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere karıştırılmış ilaçlar (dozsuz) | 235.143 | 228.019 | 210.345 |
| '8803 | 88.01 ve 88.02 Pozisyonlarındaki hava taşıtlarının aksam ve parçaları | 406.235 | 253.093 | 179.312 |
| '0702 | Domates (taze/soğutulmuş) | 255.547 | 223.077 | 168.274 |
| '2827 | Klorürler, oksiklorürler, hidroksiklorür, bromürler, oksibromürler, iyodürler ve osiiyiyodürler | 95.262 | 118.806 | 145.751 |
| '2809 | Difosfor pentaoksit, fosforik asit ve polifosforik asitler | 83.572 | 153.848 | 140.658 |
| '8544 | İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden oluşan fiber optik kablolar | 108.245 | 76.227 | 131.109 |
| '6106 | Kadınlar ve kız çocuklar için bluzlar, gömlekler, gömlek -bluzlar (örme) | 30.180 | 78.008 | 121.150 |
| '8517 | Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar | 130.111 | 184.860 | 115.396 |
| '7113 | Mücevherci eşyası ve aksamı (kıymetli metallerden veya kıymetli metallerle kaplama metallerden) | 145.452 | 140.575 | 112.442 |
| '2710 | Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar | 2.523 | 3.632 | 110.112 |
| '3402 | Yıkama, temizleme müstahzarları (sabunlar hariç) | 74.503 | 83.082 | 108.528 |
| '0104 | Canlı koyun ve keçiler | 139.543 | 161.604 | 96.559 |
| TOPLAM | 7.509.083 | 7.469.238 | 7.752.962 |
Kaynak: ITC TradeMap
Ürdün’ün ihracatında ilk sıraları alan ürünlere bakıldığında giyim eşyası, fosfat ve fosfat türevleri, tarım ve hayvancılık ürünleri ile ilaçların ağırlığı belirgin şekilde görülmektedir. Bu durum, ülkenin ABD ile yapmış olduğu STA ve tercihli ticaret rejimi, ülkenin sahip olduğu fosfat kaynaklarından kaynaklanmaktadır. İlaç, kablo ve uçak (hafif uçaklar), ve tüketim elektroniği Ürdün’ün önemli sanayi tesisleri arasında yer almaktadır.
İthal Ettiği Başlıca Ürünler (1.000 Dolar)
| GTİP | Ürün Adı | 2016 | 2017 | 2018 |
| '2710 | Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar | 815.364 | 1.075.546 | 1.487.776 |
| '2711 | Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar | 903.614 | 1.184.995 | 1.433.227 |
| '2709 | Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) | 913.560 | 1.094.049 | 1.235.287 |
| '8703 | Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (yarış rabaları dahil) | 1.221.934 | 1.473.529 | 1.090.883 |
| '8517 | Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar | 493.896 | 430.431 | 484.225 |
| '3004 | Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) | 439.449 | 439.060 | 448.627 |
| '6006 | Diğer örme mensucat | 335.290 | 317.247 | 392.453 |
| '9999 | Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen | 307.223 | 357.794 | 356.785 |
| '1001 | Buğday ve mahlut | 430.936 | 190.705 | 265.505 |
| '8704 | Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar | 356.118 | 303.430 | 265.204 |
| '7108 | Altın (platin kaplamalı altın dahil) (işlenmemiş veya yarı işlenmiş ya da pudra halinde) | 467.987 | 511.394 | 239.202 |
| '6114 | Diğer giyim eşyası (örme) | 253.049 | 248.501 | 231.590 |
| '8803 | 88.01 ve 88.02 Pozisyonlarındaki hava taşıtlarının aksam ve parçaları | 209.220 | 233.940 | 210.731 |
| '3901 | Etilen polimerleri (ilk şekillerde) | 193.358 | 190.700 | 210.335 |
| '1005 | Mısır | 170.963 | 195.512 | 185.003 |
| '1003 | Arpa | 190.100 | 138.835 | 178.026 |
| '8541 | Diyodlar, transistörler vb yarı iletken tertibat; ışık yayan diyodlar; monte edilmiş piezo elektrik kristaller | 100.204 | 166.186 | 174.626 |
| '1006 | Pirinç | 143.781 | 161.745 | 174.116 |
| '6001 | Örme tüylü mensucat | 149.997 | 174.642 | 172.507 |
| TOPLAM | 19.207.038 | 20.407.329 | 20.318.808 |
Kaynak: ITC TradeMap
Ürdün’ün ithalatında ilk sırayı işlenmiş petrol ürünleri almaktadır. İkinci ve üçüncü sırada petrol gazları ve ham petrol ürünleri bulunmakta olup, bu ürünlerin Ürdün ithalatında ilk sıralarda yer almaları, Ürdün’ün diğer Orta Doğu ülkelerinin aksine ham petrol ve işlenmiş petrol ürünlerindeki dışa bağımlılığını göstermektedir. Binek otomobiller, altın, ilaçlar, telefonlar ve buğday ülkenin ithalatında önemli yer tutan diğer ürünlerdir.
Başlıca Ülkeler İtibari ile Dış Ticareti
2018 yılı rakamlarına göre ABD, Ürdün’ün ihracatı içerisinde % 22,8 payı ile ilk sırada yer almaktadır. Bu durum önemli ölçüde, ABD ile Ürdün arasındaki STA ve Ürdün’deki Nitelikli Sanayi Bölgelerden-QIZ yapılan ithalata ABD tarafından tanınan ayrıcalıklardan kaynaklanmaktadır. Suudi Arabistan, Irak ve Hindistan, Ürdün’ün diğer önemli ihraç pazarlarıdır. Türkiye Ürdün’ün ihraç pazarları arasında 17. sırada yer almaktadır.
Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracat (1.000 Dolar)
| 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | |
| ABD | 1.323.267 | 1.445.605 | 1.558.302 | 1.603.242 | 1.770.840 |
| Serbest Bölgeler | 821.927 | 842.909 | 852.112 | 933.077 | 963.330 |
| Suudi Arabistan | 1.039.254 | 1.162.551 | 993.368 | 845.545 | 732.992 |
| Irak | 1.284.319 | 749.534 | 497.560 | 541.981 | 703.550 |
| Hindistan | 650.845 | 590.543 | 489.874 | 519.010 | 685.154 |
| Birleşik Arap Emirlikleri | 332.069 | 376.326 | 398.897 | 349.446 | 346.492 |
| Kuveyt | 179.502 | 306.669 | 334.467 | 341.501 | 245.497 |
| Filistin | 124.925 | 148.432 | 175.611 | 199.410 | 194.537 |
| Katar | 150.447 | 157.735 | 172.491 | 167.104 | 145.945 |
| Mısır | 136.709 | 108.314 | 98.735 | 113.914 | 143.908 |
| TOPLAM | 8.385.330 | 7.832.977 | 7.509.083 | 7.469.238 | 7.752.962 |
Kaynak: ITC TradeMap
Ürdün’ün 2018 yılı ithalat rakamlarına bakıldığında Suudi Arabistan’ın ilk sırada yer aldığı görülmektedir. Geçmiş yıllarda ilk sırada yer almayan Suudi Arabistan’ın, petrol fiyatlarındaki artışa bağlı olarak Ürdün’ün ithalat sıralamasında yükseldiği değerlendirilmektedir. Çin, ABD, Almanya ve Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün’ün ithalatında önemli yer tutan diğer ülkelerdir. Ülkemiz, 772 milyon $ ile Ürdün’ün ithalatında altıncı sırada yer almaktadır.
Başlıca Ülkeler İtibari ile İthalat (1.000 Dolar)
| 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | |
| Suudi Arabistan | 4.453.731 | 3.061.084 | 2.325.502 | 2.754.873 | 3.394.281 |
| Çin | 2.392.062 | 2.640.352 | 2.690.256 | 2.764.407 | 2.769.971 |
| ABD | 1.319.844 | 1.260.084 | 1.341.213 | 2.000.351 | 1.766.567 |
| Almanya | 897.314 | 944.141 | 881.337 | 900.369 | 930.373 |
| Birleşik Arap Emirlikleri | 1.092.609 | 843.019 | 878.441 | 993.755 | 830.495 |
| Türkiye | 849.224 | 756.810 | 664.757 | 681.768 | 772.167 |
| İtalya | 697.393 | 804.995 | 835.782 | 808.318 | 628.326 |
| Hindistan | 1.243.761 | 565.467 | 446.940 | 501.169 | 567.720 |
| Mısır | 548.313 | 490.248 | 474.049 | 472.927 | 552.575 |
| Fransa | 464.570 | 383.970 | 466.471 | 395.425 | 478.912 |
| Kore | 763.368 | 692.087 | 620.906 | 557.986 | 454.764 |
| Japonya | 555.009 | 596.291 | 632.776 | 570.006 | 409.523 |
| Tayvan | 374.348 | 474.253 | 390.172 | 435.973 | 358.580 |
| Brezilya | 270.600 | 280.486 | 252.728 | 251.654 | 352.809 |
| Toplam | 22.740.258 | 20.474.909 | 19.207.038 | 20.407.329 | 20.318.808 |
Kaynak: ITC TradeMap
