Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Dış Ticaret Politikası
Hırvatistan, 2000 yılında Dünya Ticaret Örgütüne üye olmuştur. DTÖ’ye üyelik dış ticaret politikalarının liberalizasyonunda önemli rol oynamıştır.
Hırvatistan’ın 01/07/2013 tarihinde AB’nin 28. üyesi olması nedeniyle, söz konusu tüm STA’ları bu tarih itibariyle sona erdirilmiş olup, ülkemiz ile AB arasındaki mevcut 1/95 sayılı AB-Türkiye Gümrük Birliği Kararı anılan tarihten itibaren Hırvatistan’ı da kapsayacak şekilde uygulanmaktadır.
2003 yılında CEFTA’ya (Orta Avrupa Serbest Ticaret Anlaşması’na) üye olan Hırvatistan’ın bu üyeliği, 2013 yılındaki AB üyeliği sonrasında sona ermiştir.
CEFTA ülkeleri ile Hırvatistan arasında mevcut ticaret politikası:
1/7/2013 tarihinden itibaren Hırvatistan ile Arnavutluk, Karadağ, Makedonya ve Sırbistan arasındaki ticaret AB ile imzalanan İstikrar ve Ortaklık Anlaşmalarına göre gerçekleşmektedir.
Hırvatistan’ın Bosna-Hersek ile ticareti İstikrar ve Ortaklık Anlaşması yürürlüğe girene kadar Ticaret ve Ticaretle ilgili Konularda Geçici Anlaşma kapsamında gerçekleşmektedir.
1/7/2013 tarihinden itibaren Kosova ile ticarette hiç bir özel (privileged) durum sözkonusu değildir.
1/7/2014 tarihinden itibaren Moldova ile ticaret İstikrar ve Ortaklık Anlaşması’na göre yapılmaktadır.
Geleneksel ticaret bağlarını korumak için Avrupa Komisyonu, İstikrar ve Ortaklık Anlaşmalarına ilaveten Arnavutluk, Karadağ, Makedonya ve Sırbistan ile Ek Protokoller imzalamıştır.
Bosna-Hersek ile imzalanması planlanan Ek Protokol’e ilişkin müzakereler devam etmektedir.
AB/Hırvatistan ile Arnavutluk, Bosna-Hersek, Karadağ, Makedonya ve Sırbistan arasında sanayi ürünlerde gümrük vergisi %0’dir, Kosova ile ise Kosova Gümrük Tarifeleri geçerlidir.
AB/Hırvatistan ile Arnavutluk, Bosna-Hersek, Karadağ, Makedonya ve Sırbistan arasında tarım-gıda ürünlerinde uygulanan gümrük vergisi İstikrar ve Ortaklık Anlaşmaları ve Ek Protokolleri’ne göre uygulanmaktadır, Kosova ile ise Kosova Gümrük Tarifeleri geçerlidir.
Vergi Oranları
2013 yılında AB’ye üye olan Hırvatistan, üçüncü ülkelerle yaptığı ticarette AB Ortak Gümrük Tarifesini uygulamaktadır.
AB üyeliğinin ardından Türkiye-AB gümrük birliğinin bir tarafı haline gelen Hırvatistan ile Türkiye arasında gümrük birliği kapsamında sanayi ürünlerinin ticaretinde gümrük vergisi alınmamaktadır.
Tarım ürünleri için AB’nin Türk tarım ürünlerine uyguladığı tercihli vergi oranları uygulanmaktadır.
Avrupa Toplulukları Birleştirilmiş Gümrük Tarifesi’ne (TARIC) göre gümrük vergileriyle ilgili detaylı bilgiye http://ec.europa.eu/taxation_customs/dds/tarhome_en.htm adresinden ulaşmak mümkündür.
Türkiye ile Hırvatistan arasında Gümrük Birliği anlaşması çerçevesinde sanayi ürünleri ithalatında uygulanan tarifeler sıfırlanmakla birlikte, ithalat üzerinden alınan diğer vergi uygulamaları söz konusudur. KDV oranı hemen hemen tüm ürünler için % 25’dir (Belirli ürün gruplarında: ekmek, süt, kitap, bazı medikaller % 5, turizmde % 13).
Ayrıca, tütün ve mamulleri, petrol ürünleri, alkollü-alkolsüz bazı içecekler, kahve, otomobil, tekne, uçak, lüks mallardan değişen oranlarda Özel Tüketim Vergisi alınmaktadır.
Kurumlar vergisi oranı ise %20’dir.
TİCARETTE TEKNİK DÜZENLEMELER
Hırvatistan pazarı göreceli olarak serbest bir pazar olmakla beraber pazarda zaman zaman bazı sorunlarla karşılaşılmaktadır. Özellikle fikri mülkiyet hakları ve gümrüklerde yaşanan sorunlarla ilgili Hırvat yargı sistemi zaman zaman yetersiz kalmaktadır. Sözkonusu davalar birkaç yıl içinde sonuçlandırılabilmekte, hem zaman kaybına hem de büyük maliyetlere yol açmaktadır.
01/07/2013 tarihinde Hırvatistan AB’nin 28. üyesi olmuş, bu tarihten itibaren AB Gümrük Birliği içinde ortak gümrük tarifesini, ortak politika ve prosedürleri üstlenmiştir.
Ülke düzenlemeleri ve uygulamaları büyük ölçüde şeffaftır. Uygulamalara ilişkin bazı önemli bilgi/belgeler Hırvatça olması nedeniyle ihracatçılarımız açısından sorun olabilmektedir.
Standartlar
Hırvatistan ülkedeki teknik düzenlemeler mevzuatını, AB mevzuatı ile uyumlu hale getirmiş olup, sözkonusu uyum çalışmaları AB’ye üyelik müzakerelerinin önemli ön koşulu olmuştur.
Sözkonusu mevzuata göre, ithalatçı piyasaya süreceği ürünün güvenliği ve Hırvatistan’daki uygunluk değerlendirmesinden doğrudan sorumlu olsa da, nihai sorumlu üreticidir.
Hırvatistan Standartları Enstitüsü (www.hzn.hr)
(HZN-Hrvatski zavod za norme/Croatian Standards Institute)
Hırvatistan Ticarette Teknik Engeller Bilgi Bildirim Merkezi (TBT Enquiry Point) ise, Hırvat Standartlar Enstitüsü bünyesinde faaliyet göstermektedir (wto.tbt.info@hzn.hr).
Hırvatistan’da mevcut standartlar katoloğuna aşağıda yer alan linkten ulaşılabilmektedir (Hırvatça)
http://31.45.242.218/HZN/Todb.nsf/Web_Prikaz_Rezultata
Ürün Güvenliği Denetimleri
Hırvatistan’da ihraç edilen ürünlerin güvenlik şartlarına uygunluğuna ilişkin denetimler genel olarak ithalat aşamasında yapılmakla beraber, ürünün piyasada da denetimi gerçekleştirilmektedir.
Hırvatistan’da hangi Bakanlık hangi ürünlerle ilgili teknik düzenlemeleri hazırlıyor ve uyguluyorsa aynı Bakanlık ilgili ürüne ilişkin uygunluk değerlendirmesini de yapmaktadır (Örneğin; Sağlık Bakanlığı medikal ürünlerden sorumlu, İnşaat Bakanlığı inşaat ürünlerinden, İçişleri Bakanlığı patlayıcı maddelerden, Tarım Bakanlığı hayvansal gıda ürünlerinden, Sağlık Bakanlığı hayvansal olmayan gıda ürünlerinden vs., Ekonomi Bakanlığı ise hiçbir Bakanlığın yapmadığı ürünlere ilişkin uygunluk değerlendirmesi yapmaktadır).
Gümrük Bölgesinde fiziki denetimler yapılmakta olup, standardize edilmiş bir uygulama bulunmamaktadır.
Sevk Öncesi İncelemeye ilişkin olarak yine her Bakanlık kendi incelemesini yapmakta olduğu bilgisi alınmış, daha detaylı bilgiye ulaşılamamıştır.
Ürün Belgelendirme
Ürün güvenliği konusunda ilgili Kanun, piyasadaki tüm ürünlerin güvenli olması gerektiğini belirtmekle birlikte, bazı ürünler için herhangi bir belgelendirme gerekmemekte, bazı ürünlerin belgelendirilmesi üretici ve ithalatçı tarafından yapılmakta, bazı ürünlerin belgelendirilmesi için üçüncü bir onay mercii gerekmektedir. Üretici ve/veya ithalatçı tarafından uygunluk değerlendirmelerinde sözkonusu teknik belgelerin 10 yıl süreyle dosyalarda (bütün belgeler Hırvatça dilinde olmak üzere) saklanması gerekmektedir.
Üçüncü bir merciin belgelendirmesine ihtiyaç duyulduğunda ilgili ürün konusunda teknik düzenlemeleri hazırlayan ve uygulayan ilgili Bakanlık veya Kamu Kurumu’nun yetkilendirdiği/görevlendirdiği bu konuda özel eğitimlere tabii tutulmuş özel uygunluk değerlendirme merkezleri sözkonusu ürüne ilişkin uygunluk değerlendirmesini ve belgelendirmeyi yapmaktadır.
İhracatta Zorunlu Belgeler
Zorunlu belgelendirmeye ilişkin ürün listeleri Ekonomi Bakanlığı koordinatörlüğünde oluşturulmaktadır.
Diğer ülkeler tarafından verilen belgeler kabul edilmektedir.
İhracatta gümrük otoritesine ibraz edilmesi gereken zorunlu belgeler
Gümrük beyannamesi
Fatura (Invoice)
Menşe Şahadetnamesi (Certificate of Origin)
A.TR Dolaşım Belgesi (A.TR Movement Certificate)
EUR.1 Dolaşım Sertifikası (EUR.1 Movement Certificate)
Uluslararası Orijin ve Bitki Sağlık Sertifikası (Phytosanitary Certificate)
Kontrol Belgesi (Conformity Certificate)
Hırvatistan Akreditasyon Ajansı (http://www.akreditacija.hr/EN/ (Ana Sayfa - İngilizce))
(HAA-Hrvatska akreditacijska agencija/Croatian Accreditation Agency)
HAA, uluslararası ve Avrupa akreditasyon mercilerinin tüm standartlarıyla uyumlu olarak Hırvatistan’da HRN EN ISO/IEC 17011: 2005 Hırvat standartları olarak kabul etmiştir.
Hırvatistan Metroloji Devlet Ofisi
(DZM) (Drzavni zavod za mjeriteljstvo/State Office for Metrology)
Web : www.dzm.hr (Ana Sayfa - Hırvatça) / http://www.dzm.hr/en (Ana Sayfa-İngilizce)
Web : http://www.dzm.hr/en/about_us/contacts (İrtibat Bilgileri-İngilizce)
Ofisin amacı, ülkede yapılan tüm ölçümleri güvence altına almak, bu ölçümlerin uluslararası sisteme entegrasyonunu sağlamak, mevcut ve yeni ölçme teknolojilerini geliştirmektir. Bu amaçla, ulusal ölçme referans standartlarını geliştirir, muhafaza eder, uluslararası ölçme sistemine izlenebilirliğini sağlar, endüstri, bilim ve araştırma sisteminin kullanımına sunar.
Detaylı bilgi alınabilecek adresler aşağıda yer almaktadır:
Hırvatistan Standartları Enstitüsü-www.hzn.hr
Hırvat Ticarette Teknik Engeller Bilgi Bildirim Merkezi-wto.tbt.info@hzn.hr
Hırvatistan Akreditasyon Ajansı http://www.akreditacija.hr/EN/ (Ana Sayfa - İngilizce)
Onaylanmış Kuruluş Sicili http://www.akreditacija.hr/registar/EN (İngilizce)
Hırvatistan Metroloji Devlet Ofisi http://www.dzm.hr/en (Ana Sayfa-İngilizce)
Hırvatistan Ekonomi Odası www.hgk.hr
Hırvatistan Gümrükleri www.carina.hr
Hırvat Resmi Gazetesi www.nn.hr
Hırvatistan Ekonomi Bakanlığı www.mingo.hr
Hırvatistan Tarım Bakanlığı www.mps.hr
Hırvatistan Sağlık Bakanlığı-www.zdravlje.hr
